Öteki Hikâyeler Kitabı Norveç’te Gerçekleşecek MIGREL-COREnet Konferansı’nda  

Dr. Gülay Uğur Göksel, İstanbul Bilgi Üniversitesi

MIGREL göç, din ve kültürlerarası birlikte yaşam arasındaki ilişkiye odaklanan bir konferans. 14-16 Haziran 2023'te Norveç'in Stavanger kentindeki VID İhtisas Üniversitesi'nde yapılacak. Konferans bu temalar üzerine gerçekleşecek zengin içerikli panellerin yanı sıra COST Aksiyonu COREnet (Göç ve Dini Çeşitliliğin Teorik ve Pratik Konularını Birleştirme - Connecting Theory and Practical Issues of Migration and Religious Diversity) atölye çalışmalarına da ev sahipliği yapacak. COREnet aksiyon planının geniş networkü sayesinde Mayıs ayında İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları tarafından online erişime açık olarak yayımlanan editörlüğünü üstlendiğim ‘Öteki Hikâyeler’ kitabının ilk uluslararası tanıtımı MIGREL konferansında gerçekleşecek.

Bu açık erişimli kitap, göç deneyimine dair öznel hikâyeler, denemeler ve sanat eserleri içeren bir koleksiyona sahip ve göç deneyiminin karmaşık ve sık sık zorlayıcı olan yönlerini anlama konusunda sanatın nasıl yardımcı olabileceği konusunda benzersiz bir bakış açısı sunmakta. Erişilebilir formatı ve açık erişim yaklaşımı ile bu kitap, bilim insanları, sanatçılar ve göçmenlik deneyimi hakkında daha derin bir anlayış arayan herkes için değerli bir kaynak olarak karşımıza çıkmakta. Göçmen karşıtlığının gün geçtikçe arttığı böylesine bir dönemde, Öteki Hikâyeler kitabının ve websitesinin geniş kitlelere tanıtımı son derece önemli. Bu bağlamda,  göç ve dini çeşitlilik temalarını mercek altına alan bir COST aksiyonu olan COREnet’ten de bahsetmek gerekir.

Çeşitli karşıt faktörlerin yönlendirdiği, sürekli değişen göç akışlarının olduğu bir çağda yaşıyoruz. Göç ve dini çeşitlilik arasındaki ilişki oldukça karmaşık ve çok yönlü. Göç, bir toplumda dini çeşitliliği artırabilir. Farklı dinlerin ve kültürlerin bir arada yaşaması ise bazen dini farklılıkların çatışmaya neden olması ve toplumsal uyumun bozulması gibi sorunlara yol açabilir. Dini kimlik, göçmenlerin entegrasyon sürecinde önemli bir faktördür ve bazı durumlarda dini bağlar, göçmenlerin toplumda yer edinmelerine ve topluma uyum sağlamalarına yardımcı olabilir. Ancak, bu aynı zamanda, göçmenlerin kendi dini topluluklarına daha çok bağlı kalmasına ve toplumsal ayrışmaya da neden olabilir. Dolayısıyla, göç ve dini çeşitlilik arasındaki ilişki, çeşitli faktörlerden etkilenir ve her ülkenin ve her göçmen topluluğunun durumu farklıdır. Bu nedenle, toplumlar arasında diyalog ve anlayışın artırılması, farklı dinlerin bir arada yaşamasını kolaylaştırmak için önemli bir adım olarak karşımıza çıkmakta.

Bu zorlukları daha iyi anlamak için, COST Aksiyonu COREnet, göç ve din alanında çalışan çeşitli disiplinlerden araştırmacıları, paydaşları ve uygulama alanı örgütlerini Avrupa ve diğer ülkelerden bir araya getirerek din ve göç konusunda araştırma ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik boşlukları doldurmayı amaçlıyor. Bu dört yıllık COST Aksiyonu, ilgili konuları ve zorlukları daha iyi açıklamayı, anlamayı ve analiz etmeyi ve göçmenleri, göçü ve dini çeşitliliği desteklemek için uygulanabilir çözümler ve yollar sunmayı planlamakta.

Ekim 2021'de faaliyete geçen COREnet'in şu anda 36 Avrupa ülkesinden ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nden din ve göç alanında çalışan akademisyenler, araştırmacılar ve çeşitli kuruluşların temsilcilerinden oluşan 135 üyesi bulunmaktadır.

COREnet COST Aksiyonu Başkanı Prof. Milda ALIŠAUSKIEN “Bu Aksiyon önerisini hazırlayıp çalışmalarımıza başlarken, Rusya'nın Ukrayna'yı yeniden işgali bağlamında göç ve dini çeşitliliğin 2022'de ne kadar önemli hale geleceği konusunda hiçbir fikrimiz yoktu. 2015 mülteci krizi ve Ukrayna'daki Rus savaşının yeni gerçekliği, Avrupa'nın savaş mültecileri ve göçmenler için sosyal ve kültürel entegrasyon süreçlerini yeniden gözden geçirmeye hazır olması gerektiğini gösteriyor. COREnet, teori ve pratik arasındaki bağlantıya odaklanarak, göç ve dini çeşitlilik alanında Avrupa'dan ve ötesinden araştırmacılar ve paydaşlar arasındaki işbirliğini güçlendirmeyi planlamaktadır. Bu işbirliğinin, Avrupa'nın göç ve dini çeşitlilik alanında gelecekteki krizleri önlemesine ve mümkün değilse bunlara hazırlıklı olmasına yardımcı olacak yenilikçi fikirlerin ve sürdürülebilir çözümlerin üretilmesiyle sonuçlanabileceğine inanıyoruz” diyor.

Kuruluşunun ilk yılında COREnet üyeleri 18 Çalışma Grubu, 8 Çekirdek Grup ve 3 Yönetim Komitesi toplantısına katılmıştır. Göç ve din konusunda kariyerinin başındaki araştırmacılar için ilk Action PhD Yaz Okulu Haziran 2022'de Kaunas, Litvanya'da düzenlendi. Ayrıca, bu dönemde 8 kariyerinin başındaki din ve göç araştırmacısı Almanya, İngiltere, İspanya, Norveç, Portekiz, Polonya ve Slovenya'da kısa süreli bilimsel misyonlar aracılığıyla bilgilerini derinleştirdi.

2023 yılında COREnet, araştırmacıların paydaşlar, medya temsilcileri ve alandaki uygulayıcılarla birlikte yabancı bir ülkedeki göçmenlerin deneyimlerini iyileştirebilecek zorlukları ve fırsatları tartışacakları Anlatı Kafelerine (Narrative Cafe) ev sahipliği yapmaktadır. Dört ülkede gerçekleşmesi planlanan Anlatı Kafeleri’nin ilki 29 Nisan tarihinde Ankara’da Göçmen Hakları ve Sosyal Uyum Derneği (GÖÇDER) iş birliğinde Dr. Aybiçe Tosun Süvüt (Eskişehir Osmangazi Üniversitesi), Dr. Besim Can Zırh (ODTÜ), Dr. Bayram Koca (Kilis 7 Aralık Üniversitesi), Özge Atmış (ENORB) ve tercüman/araştırmacı Sally Haloubi’nin katılımıyla gerçekleştirildi.

Benim ise COREnet aksiyon planının konusuna olan ilgim Suriyeli ve Ukraynalı mültecilere karşı farklı tutum ve davranışları gözlemledikten sonra artmıştı. İnsanlığa karşı ahlaki görev temelinde mültecilere karşı sorumluluk hissetmek genel bir kural olarak kabul edilmektedir.  Ancak, Suriyeli ve Ukraynalı mültecilerin ev sahibi toplumlar tarafından farklı şekillerde karşılandığını düşündüğümüzde, sorumluluk duygusunun kaynağının mültecilerin insanlığına değil, dinlerine dayandığını açıkça hissedebiliriz. Bu konuyu COREnet üyeleri olan Prof. Dr. Ansgar Jödicke ve Angelo Tramountanis ile birlikte çalışmaya başladım. Birlikte yazmak için hazırlıklarına başladığımız yine COREnet tarafından desteklenen bir kitap bölümünde özellikle mültecilere yönelik etik sorumluluğun dini kaynaklarına odaklanmak istiyoruz. Hangi dini anlatıların, duyguların, geleneklerin, öğretilerin, söylemlerin ve uygulamaların aynı dini geçmişe sahip mültecileri karşılama ve koruma sorumluluğunun meşrulaştırılmasına katkıda bulunduğu ve hangi dini söylemlerin farklı dini geçmişe sahip mültecilere yönelik olumsuz algıya katkıda bulunduğu sorusunu soracağız. Araştırma sorumuzu yanıtlamak için, en benzer vaka çalışması analizini gerçekleştireceğiz ve siyasi ve dini örgütlerin sırasıyla Türkiye ve Yunanistan'daki Suriyeli ve Ukraynalı mültecileri korumaya yönelik etik sorumluluk etrafındaki anlatıları çerçevelemelerini karşılaştırmayı planlıyoruz.

COREnet hakkında daha fazla bilgi almak ve bu ağın bir parçası olmak için aşağıdaki linklerden yararlanabilirsiniz:

Website -> https://corenetcost.eu/

Facebook -> COREnet COST Action https://www.facebook.com/COREnet-COST-Action-Ca20107-109923095080402

Twitter -> @CorenetCost https://twitter.com/CorenetCost

Linkedin -> COREnet COST Action https://www.linkedin.com/company/corenet-cost-action-ca20107/

Youtube -> https://www.youtube.com/@corenetcost